बी.ए. भाग : 1
पेपर नंबर : उपयोजित समाजशास्त्र
जनसंपर्क संपर्क माध्यमे अर्थ वैशिष्ट्ये आणि प्रकार
व्हिडिओ लिंक
बी.ए.भाग 1
सेमिस्टर 2
उपयोजित समाजशास्त्र
B. A I - PDF BOOK Link 👇
बी.ए.भाग 1I
B. A II - Sem III Paper NO 4 PDF BOOK Link 👇
Sem III Paper NO .3
1 ) Gender and Violence
बी.ए.भाग III
प्रश्नसंच- 2021-2022 ……………………………………………………………………
प्रश्न १ योग्य पर्याय निवडून खालील विधाने पूर्ण करा.
१. समाजशास्त्र आणि जीवशास्त्र यांच्या अभ्यासातून सेंद्रियता हा समान धागा कोणी शोधून काढला ?
अ) मॅक्स वेबर ब) एमिल डुरखाईम क) ऑगस्त कॉम्त ड) मॉरिस गिन्सबर्ग
२. कॉम्तच्या समाजशास्त्राचे स्थितिशास्त्र हे कशाशी संबंधित आहे ?
अ) संघर्षाशी ब) आंतरक्रियेशी क) कार्यात्मकतेशी ड) रचनात्मकतेशी
३) ……………….. हा समाजशास्त्राचा जनक मानला जातो.
अ) एमिल डुरखाईम ब) ऑगस्त कॉम्त क) एम. एन. श्रीनिवास ड) मॅक्स वेबर क) कार्ल मार्क्स यांच्या मते क्षेत्रकार्य पद्धती ही महत्त्वाची आणि सर्वश्रेष्ठ पद्धती आहे. अ) डी. पी. मुखर्जी ब) जी. एस. घुर्ये क) एम. एन. श्रीनिवास ड) ए. आर. देसाई
4 ) ………………या भारतीय समाजशास्त्रज्ञाने 'कार्यवाद' अधिक महत्त्वाचा मानला.
अ) जी. एस. घुर्ये ब) एम. एन. श्रीनिवास क) आर. के. मुखर्जी ड) इरावती कर्वे
5 ) ……………… यांच्या मते क्षेत्रकार्य पद्धती ही महत्त्वाची आणि सर्वश्रेष्ठ पद्धती आहे.
अ) डी. पी. मुखर्जी ब) एम. एन. श्रीनिवास क) आर. के. मुखर्जी ड) मॅक्स वेबर
६) Remembered village हे पुस्तक ………………………..यांनी प्रकाशित केले.
अ) एम. एन. श्रीनिवास ब) डी. पी. मुखर्जी क) आर. के. मुखर्जी ड) मॅक्स वेबर
7 ) Communist Manifesto ………………… प्रकाशित केला ?
अ) मॅक्स वेबर ब) हर्बर्ट स्पेन्सर क) कार्ल मार्क्स ड) एमिल डुरखाईम
८. परिवर्तनासाठी क्रांतीच महत्त्वाची आहे असे कोणाला वाटते ?
अ) कार्ल मार्क्स ब) जॉर्ज सिमेल क) मॅक्स वेबर ड) एमिल डुरखाईम
९. Social Background of Indian Nationalism हा ग्रंथ……………….. यांनी लिहिला.
अ) रामकृष्ण मुखर्जी ब) ए. आर. देसाई क ) एम. एन. श्रीनिवास ड) ए. के. सरम
10) …………………………या भारतीय समाजशास्त्रज्ञाचा 'मार्क्सवादी समाजशास्त्रज्ञ' म्हणून उल्लेख केला जातो.
(अ) जी. एस. घुर्ये ब) राधाकमल मुखर्जी क) एम. एन. श्रीनिवास ड) ए. आर. देसाई
11) …………………हे श्राव्य माध्यम आहे.
अ) वृत्तपत्र ब) आकाशवाणी क) चित्रपट ड) नियतकालिक
12 ) ……………………….हे माध्यम दृक- श्राव्य आहे. अ) वृत्तपत्र ब) आकाशवाणी क) चित्रपट ड) नियतकालिक
13 ) भारतात सर्वप्रथम....... वृत्तपत्र सुरू झाले. अ) इंडियन ब) बेंगॉल गॅझेट क) नमसमाचार ड) टाइम्स ऑफ इंडिया
14) १९६७ साली ………………ही आकाशवशाखा सुरू झाली. अ) नभोवाणी शेतकरी मंडळ ब) वनिता मंडळ क) विविध भारती ड) बालोद्यान
15) …………………… ही लोकमाध्यमे आहे. अ) फेसबुक ब) चित्रपट क) इंटरनेट ड) तमाशा
16 ) ……………….हे पहिले मराठी वृत्तपत्र महाराष्ट्रात सुरू झाले. अ) दर्पण ब) संवाद कौमुदी क) केसरी ड) सकाळ
17) जी. माकनी…………………………. यांनी मध्ये रेडिओचा शोध लावला. अ) १९०१ ब) १९०४ क) १९०५. ड) १८९६
18) दूरचित्रवाणी........ संज्ञापनाचे उदाहरण आहे. अ) समूह ब) जन क) व्यक्ती ड) आदिम
19 ) ………………..हे आधुनिक माध्यम आहे.
(अ) तमाशा ब) भजन क) रेडिओ ड) पोवाडा
20) …………… हे मुद्रित माध्यम नाही
(अ) नियतकालिक ब) वर्तमानपत्र क) ग्रंथ ड) चित्रपट
21) मूलभूत अर्थाने मधील बदल…………………. म्हणजे सामाजिक परिवर्तन
(अ) सामाजिक संस्था ब) समाजरचना क) सामाजिक आंतरक्रिया ड) संस्कृती
22 ) मूलभूत अर्थाने समाजरचेनतील बदल म्हणजे सामाजिक परिवर्तन होय " ही व्याख्या ....…………या समाजशास्त्रज्ञांनी केली.
अ) किंग्जले डेव्हिसब) ऑगस्त कॉम्त क) रॉबर्ट मर्टन ड) हॅरी जॉन्सन
23 ) …………….संबंधातील बदल म्हणजे सामाजिक परिवर्तन होय असे मॅक आयव्हर व पेज यांचे मत आहे.
अ) राजकीय ब) आर्थिकक) शैक्षणिकड) सामाजिक
2४) …………. ही एक मूल्यभारित संकल्पना आहे.
अ) संस्कृतीकरण ब) आधुनिकीकरण क) औद्योगिकीकरण ड) पाश्चात्यीकरण
2५. 'आधुनिकीकरण ही मूल्यभारित संकल्पना आहे' अशी………. व्याख्या यांनी केली आहे.
अ) एम. एन. श्रीनिवास ब) राधाकमल मुखर्जी क) जी. एस. घुर्ये ड) इरावती कर्वे
26) . जागतिक अर्थव्यवस्था हे……………..चे महत्त्वाचे वैशिष्ट्य आहे.
अ) औद्योगिकीकरण क) आधुनिकीकरण ब) सांस्कृतीकरण ड) जागतिकीकरण
27) . आधुनिकीकरण प्रक्रिया…………...घटकांमुळे घडून येत नाही.
अ) शिक्षण ब) जनसंपर्क माध्यम क) विचारसरणी ड) पुराणमतवाद
28). आर्थिकदृष्ट्या जागतिकीकरण म्हणजे…………………………..
अ) जागतिक अर्थव्यवस्था निर्माण करणे. ब) जागतिक व्यवस्था निर्माण करणे.
क) विकसित राष्ट्रांची धोरणे स्वीकारणे. ड) स्थानिक अर्थव्यवस्था प्रस्थापित करणे.
29. हिप्पी चळवळ ही………...प्रकारची चळवळ ठरते.
अ) सुधारणा (ब) स्थलांतर (क) क्रांतिकारक (ड) अभिव्यक्ती
3O) विशिष्ट सामाजिक परिवर्तन घडून येऊ नये म्हणून जे सामूहिक प्रयत्न केले जातात त्याला……..चळवळ म्हणतात.
अ) प्रतिकार ब) प्रतिसाद क) सुधारणा ( ड) क्रांतीकरी
31 )………….. हे Social Policy या ग्रंथाचे लेखक आहेत.
अ) डंकन मिचेल ब) वि. म. दांडेकर ड) टी. एच. मार्शल क) बॉटमोर
32. सामाजिक नियोजनाला Social Telesis असे………… यांनी म्हटले आहे.
अ) किंबॉल यंग ब) ऑगस्त कॉम्त क) लेस्टर वॉर्ड ड) सम्नर आणि केल्लर
33). प्रभावी नियोजन ही संकल्पना …………यांनी विकसित केली आहे.
अ) मेरिल व एल्डरेज ब) ऑगबर्न व निमफॉफ क) सम्नर व केल्लर ड) किंबॉल यंग
3४. समाजशास्त्राच्या अध्यापनाची सुरुवात सर्वप्रथम …………..या विद्यापीठात झाली.
(अ) मद्रास (ब) कलकत्ता (क) मुंबई (ड) लखनौ
35) समाजशास्त्रीय संशोधनात 'संशोधन पद्धतीचे महत्त्व' जाणून घेण्यासाठी आढावा समिती यांनी………… नेमली.
अ) यू. जी. सी. ब) आय. सी. एस. एस.ड) प्लॅनिंग कमिशन क) सी. एस. आय. आर.
36 ………………. .CSSR ये पहिले संचालक होते.
अ) जे. पी. नाईक ब) वि म दांडेकर.ड) धनंजयराव गाडगीळ क) चित्रा नाईक
37 ) Indian Sociological Society……….. है प्रमुख नियतकालिक आहे.
अ) Help Age India ब) Mon in India. क) Sociological Bulletin ड) Social Action
38. Civil Society ही…………. या नावाने ओळखली जाते.
अ) एन. एच. ओ. ब) एन. जी. ओ. क) यूनो ड) एन. पी. ओ.
39) समाजकल्याणात प्रामुख्याने……….यावर भर दिला जातो.
अ) मनोविकारांचे पुनर्वसन ब) अपंग पुनर्वसन क) आर्थिक सामाजिक उन्नती ड) शैक्षणिक उन्नती
40 ) केंद्रीय समाजकल्याण मंडळाची स्थापना …………… योजनेत करण्यात आली.
अ) दुसऱ्या पंचवार्षिक ब) तिसऱ्या पंचवार्षिक क) चौथ्या पंचवार्षिक ड) पहिल्या पंचवार्षिक
41) सामाजिक चळवळीची पहिली अवस्था ........... ही आहे ?
अ) असंतोषाची अवस्था ब) उदर एक अवस्थाक) निश्चित स्वरूप अवस्थाड) संस्थात्मक व्यवस्था
42. जनसंप्रेषण माध्यमाचा अनिष्ट प्रभाव ........... हा आहे ?
अ) रोजगार निर्मिती ब) शिक्षणाचा प्रसार क) लोकमत घडविणे ड) ठळक बातम्या चे प्रसारण
43) ' जगाचा इतिहास हा वर्ग संघर्षाचा इतिहास आहे ' असे कोणी म्हटले आहे?
अ) ऑगस्ट कॉम्त ब) कार्ल मार्क्स* क) हर्बर्ट स्पेन्सर ड) किंबॉल यंग
44) रामपूरा खेड्याचा अभ्यास…………. केला.
अ) जी. एस. घुर्ये ब) एम. एन. श्रीनिवास * क) ए .आर. देसाई ड) इरावती कर्वे
45) हरे राम हरे कृष्ण ' ही चळवळ …………….. प्रकारची चळवळ आहे .
अ) स्थलांतर ब) आदर्शवादी क) अभिव्यक्ती ड) स्वप्नाळू
46)' सोशल चेंज इंन मॉडर्न इंडिया ' या ग्रंथाचे लेखक कोण आहेत ?
अ) श्री एम .एन.श्रीनिवास ब) एस. सी. दुबे क) ए .आर. देसाई ड) इरावती कर्वे
47. ...............जीवन पद्धतीत बदल म्हणजे सामाजिक परिवर्तन होय.
अ) समाजविरोधी ब) समाजमान्य क) सांस्कृतिक ड) औदयोगिक
48) किंग्जले डेव्हिस यांच्या मते .............मध्ये बदल म्हणजे सामाजिक परिवर्तन होय ?
अ) समाजरचने ब) संस्कृती क) आंतरक्रिया ड) सामाजीकरण
49) सामाजिक चळवळी ही संज्ञा ..........विचारवंतांनी सर्वप्रथम वापरली .
50) .............. ही सामाजिक चळवळीची पहिली अवस्था आहे ?
अ) उद्रेक अवस्था ब) असंतोषाची अवस्था क) संस्थात्मक अवस्था ड) यापैकी नाही
प्रश्न 2 टीपा लिहा.
१) कॉम्तचे समाजशास्त्र
२) एम. एन. श्रीनिवास संस्कृतीकरकण
३) पाश्चात्त्यीकरण
४) संघर्षात्मक दृष्टिकोण
५) ए. आर. देसाई यांच्या मार्क्सवादाचे महत्त्व
6) जनसंपर्क माध्यमांची वैशिष्ट्ये
7 ) जनसंपर्क माध्यमांचे प्रकार
8) लोकमाध्यमे
9 ) इलेक्ट्रॉनिक माध्यम
10 ) इंटरनेट
11) सामाजिक पतिवर्तनाचा अर्थ
1२) आधुनिकीकरण
13) जागतिकीकरण
14) क्रांतिकारक चळवळ
15) स्थलांतर चळवळ
16) समाजशास्त्राची उपयोगिता
17) सामाजिक धोरण
18) सामाजिक नियोजनाचे स्वरूप
19) NGO चे प्रकार
20 ) सामाजिक नियोजनात समाजशास्त्राची भूमिका
प्रश्न 3 दीर्घोत्तरी प्रश्न
१) ए.आर. देसाई यांनी मार्क्सवादी दृष्टिकोणातून भारतीय समाजाचे केलेले विश्लेषण स्पष्ट करा.
२) कार्ल मार्क्सचा संघर्षात्मक दृष्टिकोण स्पष्ट करा.
३) संरचनात्मक कार्यवादातील कॉम्तच्या योगदानाचे सविस्तर वर्णन करा.
4 ) जनसंपर्क माध्यमाची व्याख्या देऊन जनसंपर्क माध्यमाची वैशिष्ट्ये विशद करा.
5) जनसंपर्क माध्यमाचा प्रकार म्हणून आधुनिक माध्यमांच्या प्रकारांचे सविस्तर स्पष्टीकरण द्या.
6) जागतिकीकरण म्हणजे काय? जागतिकीकरणाची वैशिष्ट्ये स्पष्ट करा.
7) सामाजिक चळवळीची व्याख्या देऊन सामाजिक चळवळींचे प्रकार थोडक्यात विशद करा.
8 ) सद्य:स्थितीत व्यावसायिक दृष्टीने समाजशास्त्राची उपयोगिता आणि महत्त्व स्पष्ट करा. 9) सामाजिक नियोजनात समाजशास्त्राची भूमिका स्पष्ट करा.
10) आधुनिकीकरण म्हणजे काय? आधुनिकीकरणाची वैशिष्ट्ये स्पष्ट करा..
1 2 Nature of Gender Violence
लिंगभाव हिंसाचाराचे स्वरूप
विद्यापीठ, कोल्हापूर बी.ए. भाग - 2, सेमिस्टर - 4, पेपर क्र. - 5
लिंगभाव आणि हिंसाचार
या पेपरमधील युनिट क्र. 4 कार्यस्थळी होणारा स्त्रियांचा छळ यावर आधारित ऑनलाइन लेक्चर आहे
या भागामध्ये कार्यस्थळी स्त्रियांचा लैंगिक छळ (प्रतिबंध, मनाई व निराकरण अधिनियम) 2013 समजून घेणार आहोत. समाजशास्त्राच्या विद्यार्थ्यांना याचा फायदा व्हावा यासाठी आपणा सर्वांसमोर शेअर करत आहे.
https://youtu.be/GnEh_CTbUTo Part I I
https://youtu.be/7XEqMGo9xak Part II
शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूर बी.ए. भाग - 2, सेमिस्टर - 4, पेपर क्र. - 5
लिंगभाव आणि हिंसाचार
या पेपरमधील युनिट क्र. 2 कौटुंबिक हिंसाचार वर आधारित ऑनलाइन लेक्चर आहे.
या भागामध्ये घटस्फोटा ची प्रक्रिया समजून घेणार आहोत. समाजशास्त्राच्या विद्यार्थ्यांना याचा फायदा व्हावा
B.A II
Semester -IV . Paper No. 6
Syllabus Shivaji University Kolhapur,
Sociology of Health
No comments:
Post a Comment